Ocena jakości gleby jest istotnym czynnikiem, który pomaga w uprawie roślin w ogrodzie. Kwiaty i krzewy mają różne wymagania dotyczące kwasowości gleby i zawartych w niej składników odżywczych. Co wpływa na jakość gleby w ogrodzie i czy badanie jej stanu jest kosztowne i skomplikowane? Tego wszystkiego dowiesz się z naszego artykułu. Zachęcamy do lektury!
Odczyn pH gleby – na co wpływa i jaki jest najlepszy?
Stan i struktura gleby są silnie związane ze stopniem jej zakwaszenia. Odczyn pH ziemi ogrodowej zależy od takich czynników jak:
ilość substancji organicznej,
typ gleby i uprawy,
gospodarka wodna,
obciążenia w uprawie,
aktywność biologiczna.
Gleba gruzełkowata stwarza najlepsze warunki do rozwoju roślin, ponieważ umożliwia wymianę powietrza glebowego z atmosferycznym, przepływ wody i prawidłowy rozwój korzeni. Naturalnie gleba rzadko ma taką jakość, ale można ją poprawić, między innymi przez regulację odczynu.
Odczyn gleby określa się w praktyce za pomocą skali pH, która wyraża stosunek jonów wodorowych (H+) do stężenia jonów wodorotlenowych (OH-). Jak odczytać pH?
Odczyn i wartość pH
- Silnie kwaśny < 4,5
- Kwaśny 4,5–5,5
- Lekko kwaśny 5,6–6,5
- Obojętny 6,6–7,2
- Zasadowy > 7,3
Optymalne pH dla większości roślin mieści się w zakresie 5,5–7,5, co jest wartością lekko kwaśną do obojętnej. W glebach o pH niższym niż 5,0, czyli w przypadku nadmiernej kwasowości, stwierdza się znaczne ilości aktywnego glinu i manganu. Mamy wówczas do czynienia z glebą gliniastą, zbitą, charakteryzującą się słabą przepuszczalnością.
System korzeniowy rozwijający się w gliniastej glebie zostaje zredukowany, co wpływa na słabszy wzrost roślin i ogranicza ich zdolność do pobierania wody i składników odżywczych. Rośliny rosnące w takich warunkach są znacznie mniejsze i wykazują liczne przebarwienia na liściach i łodygach.
Jak zmierzyć pH gleby?
Stopień zakwaszenia gleby można sprawdzić za pomocą zestawów testowych dostępnych w sklepach ogrodniczych lub poprzez wysłanie próbki gleby do laboratorium. Ta druga opcja jest droższa i wymaga więcej zachodu, dlatego przyjrzyjmy się z uwagą łatwiej dostępnym metodom.
Papierek uniwersalny
Najprostszym i najszybszym sposobem na zbadanie poziomu pH gleby jest użycie uniwersalnego papierka lakmusowego, który możemy dostać w dobrze zaopatrzonych sklepach ogrodniczych.
Aby przeprowadzić pomiar, należy umieścić próbkę ziemi pobraną z ogrodu w czystym szklanym naczyniu, a następnie zalać ją wodą destylowaną i dokładnie wymieszać. Następnie w powstałym roztworze, należy zamoczyć papierek lakmusowy i przylepić go do ścianki naczynia. Po upływie około 30 sekund papierek zmieni kolor. Uzyskany odcień należy porównać z kolorem na skali dołączonej do zestawu, co pozwala określić, czy gleba w ogrodzie jest kwaśna, zasadowa, czy obojętna.
Użycie papierka lakmusowego wiąże się jednak z ryzykiem błędnego odczytania wyniku. Czy jest inny sposób na sprawdzenie kondycji gleby w ogrodzie?
Kwasomierz glebowy
Bardziej precyzyjne od papierka lakmusowego pomiary pH gleby można wykonać przy użyciu kwasomierza glebowego dostępnego w sklepach ogrodniczych. Jest to urządzenie wielokrotnego użytku, składające się z ceramicznej płytki z rynienką, namalowaną skalą i dołączonym płynem Helliga. Proces pomiaru polega na umieszczeniu niewielkiej ilości gleby na płytce, zalaniu jej wspomnianym płynem, a następnie porównaniu koloru płynu ze skalą barw.
Metoda ta pozwala ocenić poziom pH gleby z dokładnością do około 0,5 jednostki pH.
Jak w prosty sposób poprawić jakość gleby?
Jeśli gleba jest zbyt kwasowa, możesz użyć wapna, które jest powszechnie stosowanym materiałem odkwaszającym.
Istnieją różne typy wapna, w tym wapno dolomitowe (które dostarcza również magnezu) i wapno kredowe. Można je dodać w formie granulowanej lub w proszku. Pamiętaj, aby zawsze stosować się do zaleceń producenta, zamieszczonych na opakowaniu, ponieważ nadmierne wapnowanie może być szkodliwe dla roślin. Ponadto wartość pH gleby powinna być regularnie monitorowana, aby upewnić się, że pozostaje na odpowiednim poziomie.
Jeżeli natomiast gleba w Twoim ogrodzie wykazuje odwrotne właściwości – jest zbyt zasadowa, możesz ją zakwasić, dodając materiały organiczne, takie jak kompost, torf lub kora sosny. Inne opcje to dodawanie siarczanu amonu, siarczanu potasu lub siarczanu żelaza. Podobnie jak w przypadku wapna, tak i w przypadku tych produktów starannie podejdź do postępowania zgodnie z zaleceniami na opakowaniu.
Zwróć uwagę także na to, że rośliny mają zróżnicowane potrzeby w zakresie jakości gleby. Warto więc je wcześniej sprawdzić, nim zabierzesz się za poprawę jakości ziemi w swoim ogrodzie.
Chcesz wiedzieć więcej na ten temat? Sprawdź artykuł: Podstawy: gleba i ziemia
Jakie pH jest optymalne dla roślin ogrodowych?
Wiele zależy od tego, jakie rośliny uprawiasz w przydomowych ogródku. Innej kwasowości będą potrzebować kwiaty, a innej warzywa czy krzewy owocowe.
Przykładowo ziemia pod uprawę kapusty powinna nieco przewyższać wartość 7 pH, aby zapobiec chorobie zwanej „kiłą kapuścianą”. Wiele osób pyta, jaką ziemię lubi lawenda. Ten uroczy i niezwykle aromatyczny kwiat najlepiej rośnie w dobrze przepuszczalnej glebie o odczynie mieszczącym się między 6,5 a 7,5 pH.
Rośliny, którym sprzyja gleba o odczynie obojętnym, a więc bliskim wartości 5 pH, to czosnek niedźwiedzi, por, a z kwiatów narcyz.
Jak widzisz, rośliny mogą wzrastać w różnym środowisku. Możesz starać się poprawiać jakość gleby pod konkretną uprawę lub zrobić coś odwrotnego – tak dopasować dobór ogrodowej roślinności, aby dobrze rozwijała się w glebie, którą już masz. Wybór należy do Ciebie.
